MERMER ÇOCUK BAŞI

Türkiye 'mermer çocuk başı'nı geri istiyor

Türkiye, İngiltere’nin önde gelen kültür kurumlarından Victoria ve Albert Müzesi ile temasa geçerek yüzyılı aşkın süre önce Anadolu’dan Londra’ya kaçırılan mermerden oyma bir çocuk başını istedi.

Müze yetkilileri, başvuruyu değerlendirmeye aldıklarını açıkladı.
Independent gazetesi, İngiltere ile Yunanistan arasında anlaşmazlık konusu olan Partenon Mermerleri gibi, şimdi Türkiye ile de Sidamara Lahiti’nden kopartılan ve bir teoriye göre aşk tanrısı Eros’a ait olduğu düşünülen çocuk başının sorun çıkartabileceğini yazdı. Gazete, 1700 yıllık Sidamara Lahiti’nin bu türdeki arkeoloji eserleri arasında en nadide örneklerinden biri olarak bilindiğini aktardı. 1879 yılında zamanın İngiltere Konsolosu ve arkeolog Sir Charles Wilson tarafından Konya’nın Ereğli İlçesi yakınlarında yapılan bir kazıda bulunan lahitin, şu an mermerden çocuk başı eksik halde, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilendığı belirtildi.
Independent, mermer başı lahitten kopartan konsolosun, eserin bütününü bir başka zaman taşımayı planlayıp, mezarın üstünü yine toprakla örttüğünü aktardı. Eski konsolosun torunları tarafından daha sonra Victoria ve Albert Müzesi’ne bağışlanan kıvırcık saçlı çocuk başının Londra’daki Victoria ve Albert Müzesi deposunda saklandığı kaydedildi. Independent’e konuşan Londra’daki Türk turizm yetkilisi Tolga Tüylüoğlu, Türkiye hükümetinin Victoria ve Albert ile geçen yıl irtibata geçtiğini, fakat şimdiye değin mermer oymanın İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne iadesinde başarılı olamadıklarını söyledi. Independent’a konuşan İngiliz müze yetkilileri, Türkiye’nin başvurusunu ciddiyetle değerlendirdiklerini bildirdi.

http://www.hurriyet.com.tr/kultur-sanat/haber/18662603.asp


Yukarda okumuş olduğunuz haberi Hürriyet Gazetesinin bugünkü internet sayfasında okudum ve paylaşmadan duramadım. 1879 yılındaki bir kazıda bulunan lahitin eksik olan çocuk başını geri istiyorlarmış. Tamam da niye? Türkiye'den kaçırılan tarihi eserlerin geri istenmesine arkeoloji eğitimi almış biri olarak tamamen karşıyım. Niye mi? İki nedenden dolayı:

Birincisi Türkiye'den yurt dışına kaçırılmış (çıkarılmış) eserlere yurt dışındaki müzelerde bizden çok daha fazla değer verilerek korunuyor ve sergileniyorlar. Çünkü o eserlere Türkiye'de olduğu gibi değersiz 'çanak çömlek' gözüyle değil gelecek nesillere aktarılacak 'Dünya Mirası' gözüyle bakıyor ve koruyorlar. 

İkinciside aşağıdaki haber gibi, daha elimizdeki, eserleri onca güvenliğe rağmen koruyamazken yurt dışındakileri neden istiyoruz? Bir daha kaçırılsınlar diye mi? Yoksa müzelerin depolarında çürüsünler diye mi?

İşte buyrun; 10 Kamera 6 güvenlik İznik Müzesini koruyamadı ve eserler çalındı.

Daha geçen aylarda gazetelere bir başka trajikomik haber daha düşmüştü. Tonlarca ağırlığında lahit Atatürk Havalimanından plastik oyuncak kalıbı olarak yurt dışına çıkarıldı diye. Bu lahit giderken oradaki kimsenin aklına gelmedi mi bu koskoca lahit nasıl oyuncak kalıbı olur diye. Veya havaalanında lahiti anlayacak kimse mi yoktu. Hepsi mi kör cahil burada çalışanların. Hiç biri müzeye gitmemiş mi, resimde olsa  lahitin ne olduğu bilmiyorlar mı?  İMKANSIZ...

İşte bu yüzden bir arkeolog olarak yurt dışına kaçırılan eserlerin tekrar istenmesini son derece manasız buluyorum. Daha ellerindeki eserleri koruyamazken yurt dışına kaçırılanları niye isterler ki? Elin adamı demez mi bu ne perhiz bu ne lahana turşusu, sen önce elindekileri koru diye.

İsteyen kızmakta serbest ama ben böyle düşünüyorum...

10 kamera 6 güvenlik İznik Müzesi’ni koruyamadı

Zeus ile Miken Kralı’nın kızı Alkmene’nin oğlu olan Herakles’in, Nemean Arslanı’nı mızrak ve kılıçla öldürdüğü anın işlendiği lahitin gece çalındığı tahmin ediliyor. Çevresi demir parmaklıklarla çevrili olan 10 güvenlik kamerası bulunan ve 6 güvenlik elemanı tarafından korunan müzedeki hırsızlık olayının ardından soruşturma başlatıldı. Müzede yapılan sayımda, bir eserin daha olmadığı tespit edildi. Durumu polise bildiren yetkililer, tarihi eserin Roma dönemine ait eğlence figürlerinin yer aldığı ve 100 kilo ağırlığında olduğunu bildirdiler. Bu eserin de 500 kiloluk lahitle birlikte çalındığı tahmin ediliyor.

http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=17868789

DOSTOYEVSKİ'DEN PUŞKİN'E İSTANBUL

Dünya edebiyatçılarının gözüyle 'İstanbul'

Ernest Hemingway'dan Panait Istrati'ye, Dostoyevski'den Puşkin'e geçmişin ve günümüzün en önemli edebiyatçıları, eşsiz güzelliklerin başkenti İstanbul'a eserlerinde yer verdi.

Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünün “Sanat Eserleri Dizisi” kapsamında yayımlanan “Dünya Edebiyatında İstanbul”, farklı imparatorluklara başkentlik yapan kültür hazinesi kent üzerine yazan yazarların gözlemleri ve yorumlarını bir araya getiriyor.
Dünyanın en önemli edebiyatçılarının eserlerinde İstanbul'a yer veriş biçimini bir çok akademisyenin makalelerinden okuyucuya sunan “Dünya Edebiyatında İstanbul”un editörlüğünü Erol Ülgen, M. Metin Karaörs ve Emin Özbaş üstlendi.
Kitapta yer alan makalelere göre, dünden bugüne üzerinde dünya kültür mirasını barındıran ender şehirlerden biri olan İstanbul'u anlatan yazarlardan bazıları güzellikler karşısında aşk derecesindeki hayranlıklarını gizleyemezken, bazıları da bunları görmezden gelerek kentin bakımsız, çirkin yönlerini ve özellikle savaş yıllarında eski ihtişamından eser kalmadığını yazdı.
Dünya ve Rus edebiyatının önemli yazarlarından kabul edilen Mihail Fedoroviç Dostoyevski, “Karamazov Kardeşler” ve 1873-1881 yılları arasındaki günlüklerinin toplandığı “Bir Yazarın Günlüğü” eserlerinde İstanbul'dan bahseder. Rus halkının ve Rus toplumunun meselelerini konu alan “Karamazov Kardeşler”de 19. yüzyıl Rus toplumunu yakından etkileyen Osmanlı-Rus savaşlarının etkisi göze çarparken, yazar romanda İstanbul'u Ortodoksluğun merkezi olarak gösterir ve dünyanın en büyük patriğinin burada oturduğunu söyler.
Dostoyevski, dönemin siyasi, sosyal ve güncel meseleleriyle ilgili günlüklerinde ise Türk ve İslam karşıtı bir tavır alarak, Rus halkını Türkler aleyhine kışkırtır. Günlüklerinde, “İstanbul'un Rusların eline geçmesinin tarihin ve hadiselerin doğal sonucu olacağını” iddia eden yazar, “Rusya ister barışa yanaşsın, isterse geri adım atmaya niyetlensin, ben yine iddiamı sürdürmek istiyorum: İstanbul er ya da geç bizim olacaktır” ifadelerini kullanır.

PUŞKİN'İN ERZURUM'A SEYAHATİ
Ernest Hemingway, “İşgal İstanbul'u ve İki Dünya Savaşından Mektuplar” eserinde İstanbul'u, 1. Dünya Savaşı'nın işgal yıllarındaki görünümüyle anlatır. Hemingway, eserinde kenti “bakımsız ve kirli” insanları ise “tembel” olarak ele alır.
Rus edebiyatında dahi olarak anılan şair Aleksandr Sergeyeviç Puşkin, 1829 yılında Osmanlı-Rus savaşı sırasında Kafkasya'da bulunur ve oradan Kars ve Erzurum'a geçer. Şair, “Erzurum'a Seyahat” adlı eserinde gerek Türklere karşı sevgi ve saygısı, gerekse yaralı Türk subaylarına nasıl yardım ettiğini eserlerinde de anlatır. Kitapta, Puşkin'in Erzurum seferinden sonra İstanbul konulu 52 mısradan oluşan bir şiir yazdığına ilişkin bilgiye de yer veriliyor.
Hikaye ve roman yazarı Panait Istrati'nin Türk okuyucuyla tanışması, 1940'lı yıllarla başlıyor. Yazarın “Akdeniz” adlı romanının kahramanı Mısır yolculuğu sırasında İstanbul'a uğradığı için, bu kentten kısmen söz edilirken, “Kira Kiralina” romanının büyük bir bölümü İstanbul'da geçiyor. Stavro'nun yaşamının hikaye edildiği romanda, Stavro'nun gözünde İstanbul manzarası önce Galata ve çevresinden, sonra Boğaz'dan anlatılıyor.
Istrati'nin İstanbul'unda insanlar oldukça kalabalıktır. Türklerin yanında Rumlar, Ermeniler, Yahudiler, Araplar, Romenler, Sırplar da mevcuttur. Boğaz, insanı her an çarpan güzelliğiyle mesire yeridir. Hanlar dar gelirli herkese açık mekanlardır.

BİR İSVEÇ ROMANI: İSTANBUL'A DOĞRU

İstanbul ve Türkiye'yi okuyuculara rehberlik ederek 1960'larda şehrin farklı bölümleri aracılığıyla yeni bir bakış açıcısıyla tanıtan ilk yazar Michael Lion sayesinde İstanbul'da hiç bulunmamış olan bir okuyucu, kente ilişkin pek çok konu hakkında bilgi sahibi olabilir.
Romanda yabancı bir ülkede yeni kültürler keşfedecek olan 10 yaşında İsveçli bir erkek çocuğunun deneyimleri aktarılırken, İstanbul hayatı roman akışında okuyucuya sunuluyor.
Avrupa Birliği Konseyinin İstanbul'u 2010 yılında “Avrupa Kültür Başkenti” olarak ilan etmesi dolayısıyla hazırlanan “Dünya Edebiyatında İstanbul” eserinde, yazarlara ve seyyahlara ilham kaynağı olan kentin bu ruhu ve hiç bitmeyen öyküsü okuyucuya zengin görsellerle sunuluyor.

http://www.hurriyet.com.tr/kultur-sanat/haber/18646147.asp

SAHAFLAR TEPEBAŞI'NDA

Sahaf Festivali bu yıl Tepebaşı'nda

Beyoğlu Belediyesi tarafından beşinci kez düzenlenen Beyoğlu Sahaf Festivali bu yıl 6-18 Eylül tarihleri arasında Tepebaşı TRT binasının önündeki alanda gerçekleştirilecek.

Beylikdüzü'ndeki TÜYAP binasına taşınmadan önce TÜYAP Kitap Fuarı da bu sene Beyoğlu Sahaf Festivali'nin yapılacağı alanın altındaki binada gerçekleştiriliyordu. Ulaşım zorluğu nedeniyle pek çok okuyucu ve yayınevi kitap fuarının Tepebaşı'ndan taşınmasından halen şikayetçi.

6 Eylül Salı günü başlayacak ve 18 Eylül Pazar günü sonlandırlacak 5. Beyoğlu Kitap Fuarı her gün 11.00-23.00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek. Bu seneki festivale İstanbul'un değişik semtlerinden sahafların yanı sıra, Ankara'dan gelecek bazı sahaflar da katılıyor.

Bu sene 72 sahafın yer aldığı Beyoğlu Kitap Fuarı, geçen sene 74 sahafın katılımıyla Taksim Gezi Parkı'nda gerçekleştirilmişti.

İflah olmaz bir kitapkolik olarak ki bu hastalığıma tıp hala çare bulamadı, yolumun üstündeki her gördüğüm kitapçıya, sahafa girme gibi bir durumum var. Sanki farklı bir kitap bulacakmışım gibi dakikalarca raflara bakıp, kitapları incelemek, tanınmış yerli, yabancı yazarların yerine çok ta bilinmeyen yazarları ve  kitaplarını keşfetmek hoşuma gidiyor doğrusu. Aç tavuk buğday ambarı misali:)

Neyse sahaflardaki o eski kitap kokusu beni cezbeden kokuların başında geliyor. O kitaplardaki yaşanmışlık hissi ise beni bambaşka dünyalara götürüyor. Galatasaray'da sahaftan aldığım bir kitabın ilk sayfasında şöyle bir not vardı:
8.12.1996 ...... Seni seviyorum. (Yazının hepsini ve isimleri yazmak istemedim. Bende kalsın, aşklarına saygı olarak)   
Belli ki bu kitabı sevdiği bir kıza hediye etmişti. Kitap okundu ve sahafın raflarındaki yerini aldı. Belki de aşk bitti kitap gitti...O kitabı kıza nasıl verdiğini hayal ettim...(Burada herkes kendi hayalini kursun bi zahmet:) Okurken neler hissettiğini, neler düşündüğünü, nerede okuduğunu vs...

O yaşanmışlık duygusu. İşte bu yüzden sahafların ayrı bir yeri var benim için.

Geçen seneki Taksim Gezi Parkındaki Sahaf Festivaline gitmiştim ama ne yalan söyleyim hiç hoşuma gitmemişti. Nedense bana çok özensiz yapılmış gibi gelmişti. Ufacık kulübelere sıkıştırılan dip dibe sahaflar, sığdırabildikleri kadar kitabı sergiliyorlardı. Onlarda sanki dükkanlarında satamadıkları kitaplardı. Çok fazla çeşit olmayan, sevimsiz bir mekan olarak gözükmüştü gözüme.  Umarım bu seneki organizasyona daha fazla özen gösterirler de zevkle eski kitapların dünyasında dolaşabiliriz.

 http://www.hurriyet.com.tr/kultur-sanat/haber/18626155.asp

POST-IT:))

 

Son günlerde içimi açan gülümseten haberlerden biride buydu. Camlardaki post-it ler. Düşünsenize ofisinizin camlarını sevdiğiniz bir karakter tarafından süslendiğini. Sıkıcı bir ofis gününe renk katmaz mı? Bence katar ama bir de bunu kabullenecek patron bulmak gerekir tabii. Bu da ne böyle çıkarın bunları diyebilecek bir patronunuz varsa hiç denemeyin. Bütün uğraşınız boşa çıkar ve zevkiniz kaçar.

 

Ben boş bir vaktimde denemek istiyorum. Evin küçük odasını gözüme kestirdim bile. Siz ne dersiniz. Denemeye değmez mi? Hayatımıza biraz renk biraz eğlence katmanın bir zararı olmaz...Haydi kolay gelsin...

İyi eğlenceler:))

 

 

Son günlerde Paris sokaklarındaki ofislerin pencerelerinde sıra dışı bir hareketlilik ve renklilik var. Ofis çalışanları renkli yapışkanlı not kağıtlarını kullanarak pencereleri birer tuvale dönüştürmüş durumda.

Paris’in doğusundaki Montreuil’de oyun yazılım üreticisi Ubisoft ile BNP-Paribas bankasının IT çalışanlarının başlattığı “La Guerre des Post-it” (Post-it Savaşı) işyerlerinin yoğun olduğu La Défense mahallesine sıçradı.

Bilgisayar ekranındaki pikselleşmiş görüntüleri andıran Post-it’ten tablolar arasında yok yok. Bilgisayar oyunu karakterleri Super Mario, Angry Birds ve Worms, çizgi film karakterleri Pikachu, Snoopy ve Homer Simpson, hatta Mona Lisa ve Marilyn Monroe, Paris sokaklarındaki pencereleri süslüyor.

“Post-it Savaşı” çılgınlığı Avrupa’nın diğer şehirlerine de yayılmaya başladı. Yapılan çalışmaların fotoğraflarının yer aldığı postitwars.com sitesine şimdiden, Brüksel’den Londra’ya, birçok Avrupa şehrinden fotoğraflar yüklendi.

Planking, owling gibi hareketlerin Türkiye’de ne kadar hızlı yayıldığı düşünülürse, yakın zamanda buradaki ofislerde de böyle renkli tablolar görmemiz olası.

İŞTE O POST-IT TABLOLARINDAN BAZILARI / FOTO GALERİ

AZINLIKTA KALAN BİR DİNAZOR- MİNA URGAN

"Çağımıza uymak zorundayız palavrasına da hiç mi hiç inanmıyorum.

eğer yaşadığım... çağın en yüce ideali köşeyi dönmekse;

eğer yaşadığım çağ toplumsal adaletsizlik üstüne kuruluysa;

eğer yaşadığım çağ inandığım her şeyi yadsıyorsa;

eğer yaşadığım çağa bayağılık ve çirkinlik egemense,

ben böyle bir çağa neden ayak uydurmak zorunda kalayım?

tam tersine baş kaldırırım,

direnirim böyle bir çağa karşı.

bu yüzden dinozorlukla suçlanmam da vız gelir bana.

çünkü ben dinozoru,

tarih öncesi çağların nesli tükenmiş bir hayvanı olarak değil;

geçmişin doğruluğu kanıtlanmış ve yadsınmaz değerlerini

yeni sentezler yaparak geleceğe taşımayı amaçlayan

bir yaratık olarak tanımlıyor,

dinozorluğumla övünüyorum."


Katılmamak mümkün mü? Mina Urgan'ın "Bir Dinazorun Anıları" adlı kitabında bu yazdığı satırlara. Yaşadığımız çağ köşeyi dönmek için yapılanları kolayca kabulleniyorsa, toplumsal adeletsizlik söz konusuysa, bayağılık ve çirkinlik egemense BENDE AZINLIKTA KALMIŞ ÇAĞA AYAK UYDURMAYAN BİR DİNAZORUM!



Bir Dinazorun Anıları - Mina Urgan - Yapı Kredi Yayınları

HAYATIMIN KİTABI VE STING

It's the book of my days

It's the book of my life

 It's a book I'm afraid to write

and it's all there to see

as the section reveals

There is some sorrow in every life

I'm still forced to remember

Remember the words of my life

There is a chapter of secrets,

and word to confess

Bu benim günlerimin kitabı,

Bu benim hayatımın kitabı

Yazmaya korktuğum bir kitap

Ve bütün görülecek ve keşfedilecekler var içinde

Her hayatta biraz hüzün vardır

Hala kendimi hatırlamak için zorluyorum

Hayatımın kelimelerini hatırlıyorum

Sır konular ve itiraf kelimeleri...

Böyle devam ediyor Sting'in 'Hayatımın Kitabı' adlı parçası. Sözleri çok anlamlı geldi bana. Bu benim hayatımın kitabı diyor. İçinde bir sürü şey barındıran. Tüm görülmesi gereken, açığa kavuşturulması gerekenlerin yanı sıra gizlenenler ve itiraflar. Yazmaya korktuğum bir kitap diye de ekliyor. Çünkü ne kadar istensede her zaman güzel satırlar eklenemiyor kitaba.

Hepimizin hayatının kitabında yazanlardan bahsediyor. Ulu orta yaşadıklarımız, sevinçlerimiz, hüzünlerimiz, dışa vurduğumuz duygularımız, içimize attıklarımız, paylaştıklarımız, kendimize bile itiraf etmeye anlatmaya korktuğumuz sırlarımız. Sonuçta tüm yaşadıklarımızla hikayeleri olan insanlarız biz. Ve en önemli hikayelerin bizim olduğuna inanan.

Hani şehirlerarası bir yolculuğa çıkarsanız da yanınızdaki kişi yol boyunca tüm yaşadıklarını anlatır ya size. İşte o da onun kitabıdır. Onun için önemli olan ne varsa bulur çıkartır içinden ve belki hayatında bir kez daha karşılaşmayacağı bir insana ki üzerinde birazda bunun rahatlığını hissederek sayfa sayfa okur yaşadıklarını. Sizi belki hiç ilgilendirmez ama onun için çok önemlidir yaşanmışlıklar tıpkı sizinkiler gibi. Yolculuk biter o alır kitabını kolunun altına, sizde kendi kitabınızı farklı yönlere gidersiniz ama ikinizinde kitabına yeni satırlar eklenmiştir yolun sonunda.

Hepinizin kitabına sayfalar dolusu uzun mutlu bölümler eklemeniz dileği ile iyi bayramlar...

Minu / Deniz Kurbanzade

Tutkulu bir aşkın ve bir aşk sürgününün öyküsü...

Minu, yaşam boyu süren tutkulu bir aşkın öyküsü… Üstelik aynı zamanda bir aşk-ı memnu, yani yasak bir aşk bu! Tıpkı Halit Ziya Uşaklıgil’in unutulmaz eseri Aşk-Memnu’da olduğu gibi, Minu da aile içinde yaşanan ancak son derece masum ve hüzünlü de olan bir yasak aşkı anlatıyor. Ama öte yandan aynı mitolojideki Ulises gibi, bir yol ve kendini bulma hikayesi de bu! Romanın kahramanı olan Refik’in dünyanın pek çok farklı noktasına yaptığı uzun yolculuklarla süren yaşam öyküsü, Mevlana öğretileriyle olgunlaşıyor.

Amerikalı bir Hollywood yıldızı sanılacak kadar yakışıklı bir genç erkek ve Berlin’den üstün başarıyla mezun olan, son derece zeki bir mühendis; Refik… Ateş rengi saçlarıyla her göreni büyüleyen güzeller güzeli ve aynı zamanda ayakları yere basan, tuttuğunu koparan, başarılı bir avukat kadın; Minu… Geçtiğimiz yüzyılın başında İstanbul’da başlayan, Boğaziçi’ndeki zarif yalılardan İsveç’e, Avrupa’nın şık başkentlerinden Arjantin’e dek uzanan bu heyecanlı, tutkulu ve görkemli öykü, artık pek rastlanmayan büyüklükte bir aşkı anlatıyor.

Bu renkli hikaye, her sayfada eklenen yeni bir renkle okuyucusunun başını döndürüyor. Öte yandan İkinci Dünya Savaşı’ndan şiddet dolu manzaralar gibi 20. Yüzyılın bütününe dair pek çok tarihi detayın da yer aldığı bu görkemli roman, epik bir niteliğe de sahip. Bir Osmanlı ailesinin geleneklerini, geçtiğimiz yüzyıl başından İstanbul manzaralarını ya da Boğaz’daki bir yalıda geçen hayatı anlatırken birden bir mobilya detayını olanca canlılığıyla tasvir edebiliyor. Ya da Refik’in annesinin piyanoya değen parmaklarından yükselen müziği sanki canlıymış gibi kulaklarınıza taşıyabiliyor. Deniz Kurbanzade’nin bu canlı, son derece renkli ve detaylı anlatımıyla zenginleşen Minu, hem unutulmaz bir aşkın tutkusunu, hem de geniş bir tarih diliminde dünyanın pek çok farklı köşesinde yaşanan maceraları iç içe geçerek anlatıyor. Minu ise Cumhuriyet’in ilk yıllarından, ayakları yere basan, erkeklerle eşit, tuttuğunu koparan, başarılı bir kadın portresi olarak unutulmaz roman kahramanları arasına ismini yazdırıyor.  

http://www.hurriyet.com.tr/kultur-sanat/kitap-cd/18558474.asp

BİRAZ DA HAYYAM:)

Tanrım ben sana anlatayım, dinle;
Sırrınla ilişkin iki üç kelime;
Sevgiyle yarattın kara topraktan;
Girdik, gene sevginle yerin dibine.

Her gün diyorum, etmeliyim içmeye tövbe.
Bardakta dolup taşmış olan badeye tövbe.
Lakin bakarım, her yana gül mevsimi gelmiş;
"Tanrım, edeyim bari" derim, "Tövbeye tövbe".

Perdede oynuyoruz; kuklasıyız feleğin.
Sözlerimin tümü gerçek, şaka bellemeyin.
Eğlene oynaşa bir gölge misali kayıp
Peşpeşe girmedeyiz sandığına ecelin.

İşin aslını anla bir, evlat.
Gamı boşla da bir yana fırlat.
Feleğin bir oyuncağıyız biz;
Her solukta otur da keyif çat.

Daha ben doğmadan evvel karılırken hamurum,
Kattılar fitne, fesat yoğrulurken çamurum.
Değişik özde bir insan olamam, elde değil.
Böyle çıktım kalıbımdan, niye olsun umurum!

Sohbeti hoş dosta feda olayım.
Bassa başım üstüne, hoş tutayım.
Ham sofu karşında iken hala,
"Nerde cehennem" diye sorma, bayım!

Tanımazken şu hayat çarkını sen.
Çözemezsin ölüm esrarını sen.
Kavramazken bu günün anlamını,
Ne bilirsin ölümün ardını sen?

Sünneti geç, farzı da bir yana ser.
Kıs azıcık lokmanı, yoksula ver.
Kırma gönül, gıybete sapma sakın;
Cennete girdin bile, müjdemi ver.

İçiyorsak a yobaz, horlama ters bakma bize.
Sen yüzerken nice bin hile, dolanlar üzre.
"İçki içmem" diye tafran ne, övünmen ne?
Yüz haram lokmayı yut, sonra sataş içkimize.

Diyelim, sen Türkiye, Çin ve Mısır sahibisin.
Sana uyruk, hükmüne bağlı şu dünya dediğin.
Uçacaktır hepsi inan, kalan ancak payına.
İki arşın toprak ile iki arşın kefenin.

Ömer Hayyam İran'lıdır. (Nişabur).

Evreni anlamak için, içinde yetiştiği islam kültüründeki anlayıştan uzaklaşarak, kendi akıl yürütmeleri ile yarattığı dörtlüklerle eşine az rastlanır edebi bir başarı yakalamıştır.

Rubailerinde dünya, Allah, var oluş, toplum, devlet gibi hayata ve insana dair yazmıştır ve bütün dünyada yüzlerce çevirisi bulunmaktadır.
Yukarda yazmış olduğum Rubaileri Rüştü Şardağ çevirisi olup MEB'in 1990 yılında basılmış olan "Rubailer" kitabından alınmıştır.

KOOP - ISLAND BLUES

Depresyondayım, bunalımdayım her ikisiyim. Yaz bitti, tatil bitti ve İstanbul'a döndüm. İşte bu yüzden beş karış suratla geziniyorum ortalarda. Homur homur homurdanıyorum. Hiç özlememişim bu şehri. Daha doğrusu gürültüyü, trafiği, karmaşayı, dip dibe yapıları.  Çatısız yaşamaya o kadar alışmıştım ki İstanbul'a dönüş ters geldi bünyeye. Ama tilkinin (burda tilki ben oluyorum) dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıymış, bizde geldik. Bu senelik elveda bazen durgun bazen rüzgarlı sahil, bazen deli bazen sakin deniz, her akşam kıpkızıl batan güneş, mis gibi hava ve pırıl pırıl yıldızlar (şehir ışıklarından yıldızlarıda seyredemiyorum), bir şort bir tişört rahat giysiler (sıkıysa giy şehirde bak başına neler gelir). Neyse adaptasyon dönemindeyim, umarım çabuk atlatırım...

Valizleri boşaltıp, genel istek üzerine ısmarlanan pizzaları yedikten sonra dinlenmek için nette dolaşırken faceden gelen "Island Blues" parçası birazda olsa şehre dönüşün acısını hafifletti. İşte Koop işte Island Blues. Umarım seversiniz. İyi dinlemeler:) (gülümsemeye başladımmmm galiba).

METRODAKİ VİVALDİ

Hürriyet’te bir haber.  Sokak müzisyenlerine de yasak geldi. Niye, neden? Belediyenin izin vermesi gerekiyormuş. Onay kartı alacaklar.  Herhalde vergide ödeyecekler (trilyonlar kazanıyorlar ya!).  Gerekçe “Her önüne gelen müzik yapmaya çalışınca kalabalık çekiyor. Polis de kalabalığın fazla olduğu noktaya hassasiyet gösteriyor. Bunun ise tek bir sebebi var vatandaşın güvenliği.”  Vatandaşın güvenliğini sağlayamıyorsanız bunun faturasını sokak müzisyenlerine çıkartamazsınız. Dünyanın her yerinde, birçok metrosunda, tren istasyonunda gelen geçeni güzel müzikleriyle karşılayan, uğurlayan müzisyenleri dinlemeyi ben çok seviyorum. Ve bu yapılan davranışı doğru bulmuyorum. 21.yy İstanbul’una yakışmıyor. 8000 yıllık bir geçmişi olan İstanbul’un her tarafının müzikle, heykelle, eski eserlerle, resimlerle ve sanatla dolu dolu olması gerekirken karanlık bir tablo çizdiriliyor dünyanın gözünün üstünde olduğu, turistlerin hayranlıkla gezdiği, geçmişin şaşalı Doğu Roma İmparatorluğunun başkenti olan bu şehre. Bu kadarını da hak etmiyor doğrusu:( 

Bu haber üzerine Özgür Edebiyat Dergisinin ocak şubat 2011 25. sayısında yayınlanan yazımı paylaşmak istiyorum. Metrodaki müzisyenlerle ilgiliydi. Umarım beğenirsiniz. İşte Metrodaki Vivaldi…

Her sabah olduğu gibi ayakkabılarını giydikten, çantasını koluna taktıktan sonra son bir kez aynaya baktı Ayşe. Kıyafeti saçı başı düzgündü. Portmantonun üstüne koyduğu yolda ve öğlen yemeği molasında okuduğu Pascal Quignard’ın ‘Dünyanın Bütün Sabahları’ kitabını ve şemsiyesini alıp kapıyı arkasından çekti. Merdivenlerden indi. Ağır demir sokak kapısını açıp dışarı çıktı. Gökyüzü yağmurun habercisi gri bulutlarla kaplıydı. Yüzüne çarpan sabah serinliği ile kendini haftanın ilk gününe hazır hissetti. Aklında bu gece arkadaşları ile gideceği viyola de gamba üstadı Katalan müzisyen Jordi Savall’ın İstanbul temalı konseri, koşar adımlarla her zaman izlediği yoldan metro istasyonuna yürümeye başladı.

Evi ile metro arası yaklaşık on dakika sürüyordu. Sokağı geçip ana caddeye çıktıktan sonra karşıya geçti. Pastaneden yeni çıkmış mis gibi dumanı üstünde sıcacık poğaçalardan alarak yoluna devam etti. Sabahın bu saatinde önünden geçtiği dükkanların kepenkleri hep kapalı olurdu. Bazı akşamlar eve dönerken çiçek aldığı köşe başında duran yaşlı çingenenin tezgah niyetine kullandığı üç tahta kasa üst üste toplanmış, birkaç saat sonra sahibinin getireceği rengarenk çiçekleri bekliyordu. Nedense bu adamdan aldığı çiçeklerin, çiçekçi dükkanlarındakilerinin aksine daha taze, renklerinin daha canlı, kokularının daha keskin ve bohem ruhlu olduklarına inanırdı.

Bankanın köşesinden dönüp yokuş aşağı yürümeye başladı. Muhtarlık binasının önünden, yıllar önce bidonlarla su aldıkları ama artık akmayan, yoldan geçenlerin çöp kutusu olarak kullandığı hamidiye çeşmesinin önünden ilerleyerek köprünün altındaki geçitten geçti. Günün bu saatinde oldukça tenha olan bu yol çok değil birkaç saat sonra uzun kuyruklar oluşturan arabalar, kornalar, egzoz dumanı içinde işlerine yetişmeye çalışan insanlar ve okula giden öğrencilerle bir kaosa dönüşecekti. ‘Boşken de doluyken de sevimsiz  burası’ diye geçirdi aklından. Otobüs durağında duran halk otobüsünün şoförü yolcularını almak üzere kapılarını açmış, yanındaki biletçiyle konuşarak kalkış saatini bekliyordu. Biraz ilerdeki devasa reklam panolarında ki artık modern adıyla bilbord deniyordu, bir araba, bir telefon ve bir de herhalde kıyafeti beğenmeyenler tarafından yarısı
yırtılmış giyim firması reklamı vardı. Köşedeki gazeteci henüz açmamış, dağıtıcılar paket halindeki gazeteleri kulübenin önüne bırakıp gitmişlerdi. Şehrin bu henüz uyanmaya başlayan boş halini, caddelerini, sokaklarını seviyor hatta bazen yolun ortasında çılgınca, tepinerek dans etmek istiyordu.

Yan yana sıralanmış, çiçekçi, butik ve turizm acentesinin önünden geçerek M işaretli yerin merdivenlerinden inmeye başladı. Karşısına her zamanki jeton gişeleri çıktı. Onlara nispet yaparcasına elindeki akbil ile turnikelerden geçip yürüyen merdivenlerden aşağına inerken metronun o tam olarak tanımlayamadığı gizemli, küfle karışık nem kokusu burnuna geldi.
Rayların öbür yanındaki fayans kaplı karşı duvarda büyük harflerle istasyonun adı yazıyordu. Yukardan sarkan televizyonda hava durumu vardı. Tik takları duyulmayan büyük saatin akreple yelkovanı ise trenin gelmesine birkaç dakika kaldığını gösteriyordu.

İlk ya da son vagonlar boş olduğu için bunlardan birine binmeyi tercih ediyordu. İlk vagona binecekse sola, son vagonlardan birini binecekse sağa doğru ilerlerdi. Sabahları genelde hep aynı insanlarla karşılaşıyordu. Yeşil parkalı, çantasını çapraz asmış kirli sakallı bir genç, yırtık kot pantolonlu kız, fötr şapkası, elinde tuttuğu eski tür evrak çantası, paltosu, düzgün ütülenmiş pantolonu, boyalı siyah ayakkabılarıyla yaşlı bir İstanbul beyefendisi, kot montun içine kazak giymiş, göbekli, sivri pabuçlu, elinde tespih, ağzında kürdan ile şehrin son yıllarda türeyen sakinlerinden biri, yüzünü boya küpüne çevirmiş yüksek topuklu ayakkabılar giymiş genç bir kadın, elinde bond çantası, üstünde koyu renk pardösüsü ile buldok suratlı bir adam, bacaklarını ortaya çıkartmak için üniformalarına isyan ederek, eteklerini bellerinden kıvırmış kıkırdaşan bir grup orta okul öğrencisi kız, lacivert kabanı, sırtında çantasıyla kızıl saçlı, çilli yüzlü şişko çocuk, ince, uzun, düzgün traşlı, sürdüğü losyonun kokusu uzaktan hissedilen delikanlı. Kimi ayakta, kimi oturmuş, kimiyse duvara yaslanmış treni bekliyordu.

Önce bir vızıltı geldi kulaklarına, sonra iki göz göründü kara delikten. Ani bir hareketlilik oluştu ve tren büyük hızlı bir tırtıl gibi kıvrılarak perona girip yolcuların önünde durdu. Yavaşça açılan kapılanlardan içeri giren yolcular Atatürk Oto Sanayi’den Taksim istikametine giden vagonlardaki, daha önceki istasyonlarda binen yolcularla karıştı.

Az sayıdaki boş yerlerden birine oturup, 17.yy'da Fransa'da yaşamış ünlü besteci ve viyola sanatcısı Sainte-Colombe'nın yaşamından bir bölümü anlatan kitabını kaldığı sayfadan okumaya başladı. Ufak tefek olduğu için tavandan sallanan tutamaklara tutunarak ayakta yolculuk yapmaktan nefret ediyordu. Zaten iniş, binişlerde insanlar tepesinden atlıyorlarmış gibi geliyordu. Boyu uzun görünsün diye genelde topuklu ayakkabı giyiyordu. Onun haricinde görünüşünden pek de şikayeti yoktu. Esmer, omuzlarına dökülen düz kestane rengi saçları, buğday teni, yüzüyle orantılı bir burnu, ela gözleri ve düzgün dişleri vardı. Günün modasıyla uyumlu üstüne yakışan kıyafetleriyle eline yüzüne bakılabilen biriydi. Kapılar kapanınca hızla sallana sallana rayların üzerinde kaymaya başladılar. Gelecek istasyon ve onu takip eden next station anonsları ile Taksim’e vardı.

Metrodan inen insanlar sürüler halinde yürüyen merdivenlere yöneldiler. Herkes birbirinin peşi sıra bir fabrikanın kayan paletlerinin üzerindeki paketler gibi teker teker merdivenlere dizildiler. Kimi kendini yürüyen merdivenin yavaş adımlarına teslim etti, kimiyse koşar adımlarla yukarı tırmandı. Ayşe’nin acelesi yoktu, durduğu basamakta yukarıya taşınmayı tercih edenlerdendi.

Yerin bir kat üzerine çıktıktan sonra kalabalığın arasında ilerlerken tam karşısında metro çalgıcısını gördü. Bu güne kadar Taksim’de ve diğer istasyonlarda gitar çalanına, saz çalanına, kanun çalına, akordeon çalanına hatta flüt çalanına bile rastlamıştı ama bu kez gördüğü ve duyduğu İstanbul’un şu kısacık metrosunda hayal bile edemeyeceği kadar güzeldi. Uyanıkken rüya görmesi imkansızdı. Siyah topuklarına kadar uzun bir elbise giymiş, saçlarını at kuyruğu toplamış, genç kadın vücuduna dayadığı cellosuyla, incecik parmaklarının ucunda Vivaldi’nin ‘La tempesta di mare’sini notalara döküyordu. Çello’nun Ayşe’ye göre insanı kendinden geçiren büyülü sesi ve kadının mağrur görünüşü birbirini tamamlamıştı. Çevresinden geçenlere bakmadan, dudaklarında hafif, zarif gülümsemeyle sanki AKM veya CRR’in salonlarından birinde yüzlerce kişinin önünde konser veren bir çellist ciddiyeti ile çalıyordu. Önünde açık duran çello’nun kutusuna birkaç kişi bozuk para atarak hızla yollarına devam ettiler.

‘Acaba bu para atanlardan kaç kişi hangi enstrümanı ve parçayı çaldığını biliyor.Kimi kulaklarına hoş geldiği için, kimiyse sevaba girmek için atmıştır. Bunca kişinin içinden ne çaldığını anlayabilen bir elin parmaklarını geçmez. Bu kadın buraya , bu kalabalığa fazla gelir. En azından İstanbul metrosu çello çalan bir kadını kaldıramaz’ diye geçirdi içinden. Önünden geçerken cüzdanından çıkardığı on tl’yi hafifçe eğilerek kutunun içine bırakırken göz göze geldiler.

‘Çok güzel çalıyorsunuz’ dedi Ayşe.

Kadın biraz şaşırarak teşekkür etti diğerlerinden farklı bu yolcuya.

Ayşe aslında biraz daha kalıp hem siyahlı kadını dinlemek, hem de onunla konuşmak istiyordu ama saatine baktı. Zamanı azalmıştı. Bir gün daha vakitlice çıkarsam belki konuşabilirim. Kim olduğu, bu işe nasıl başladığı, neler yapmak istediği, ne zamana kadar metroda çalmak istediği, hayallerini, gelecekteki planlarını öğrenmek istiyordu. Tabii kadın cevap verirse.

Kafasındaki düşünceler, yürüdükçe arkasında bıraktığı müzisyenden azalarak kulağına gelen ezgilerle çıkış merdivenlerine doğru yürüdü. Bir süre sonra Vivaldi şehrin gürültüsüne karıştı.

Salı – Bach’ın Cello Suiti eşliğinde aynı kalabalık ve koşturmaca…

Çarşamba- Debussy’den Reverie eşliğinde işe yetişmek için koşar adımlarla önünde geçme…

Perşembe- Haydn’dan Minuett eşliğinde ufak bir selamlaşmayla kutuya para bırakma ve kesinlikle yarın erken gelip konuşma…

Cuma günü Ayşe yine aynı tempoyla metrodan çıkıp, yürüyen merdivenlere bindi. Yoğun geçen bir haftanın sonunda planladığı gün gelmişti. Biraz sonra yanına gidip bu metro müzisyeni ile sohbet edecek, merakını giderecekti. Son basamağa geldiği zaman doğru karşıya baktı. Bu gün onun yerinde avaz avaz saz çalıp türkü söyleyen biri vardı. Olduğu yerde kalakaldı. Belki bir yerden çello’nun sesi gelir diye sağına, soluna bakındı. Yoktu. Gelmemişti. Ayşe geçirdiği koskoca hafta için kendi kendine kızdı. Belki de ilk düşüncesinde haklıydı. Siyahlı çellist buraya fazla gelmişti ve kısacık İstanbul Metrosu bu kadını kaldıramamıştı.

Ayşe, sonraki haftalarda ne kadar görmeye ve duymaya çalıştıysa da bir daha ne görebildi ne de çellonun sesini duyabildi.

O günden sonra her geçişinde yaşadıklarının bir hayalden ibaret olduğunu düşünmeye başladı.

METEOR YAĞMURU

Yıldızları nasıl bilirsiniz? Yıldızları sever misiniz? Geceleri gökyüzünde aya eşlik eden, yeryüzündeki insanlara göz kırpan, el ele takımlar oluşturan yıldızları. Ben çook ama çooook severim. Havanın açık olduğu bazı geceler gökyüzünü seyretmekten kendimi alamam. Her yıl meteor yağmuru günlerini iple çekerim.

12 Ağustos'da ilk olarak bahçemde seyretmeye çalıştım ama elektrik idaresinin sitedeki evlere yapmış olduğu kendilerine göre dev kıyak sayesinde (her iki evden birinin bahçesinin yanına elektrik direği diktiler) bizim bahçe gündüz gibi aydınlık olduğundan gökyüzünü pek göremediğim için sahile gittim. Sahil sessiz, sakin sadece dalgaların sesi geliyor. Tepede yıldızlar, ayaklarımın altında kum, denizden gelen serin esinti ve kulağımda dalgaların tatlı mırıltısı. Meteor yağmurunu seyretmek için bundan romantik bir ortam daha olamazdı herhalde.

Bir süre kumların üzerinde oturduktan sonra gözlerim gökyüzünde boylu boyunca sırt üstü uzandım kumların üzerine. Tepemde koyu karanlıkta iyice belirginleşen pırıl pırıl yıldızlar, karşımda Avşa Adası'nın titrek ışıkları. Karanlıkta birbirlerinden uzakta benim gibi yıldızları izlemeye gelen bazı insanların el fenerlerinin ışığını, sigaralarının kırmızı ateşi haricinde başka bir şey yok. Sanki evren dünyalıları uyarmış: Hişşşşştttt sessiz olun bu gece onların gecesi, muhteşem meteor yağmuru gösterisine davetlisiniz. Sadece gözlerinizi gökyüzüne çevirin ve seyredin. Kayan yıldızlardan dilek dileyin. Kimbilir belki dileğiniz kabul olur. Seyredin, dileyin ve mutlu olun. 

Veeee işte ilk kayan yıldızı gördüm ve dileğimi diledim. Peşinden ikincisi, üçüncüsü...Gerisi peşpeşe geldi sonunda saymayı bıraktım. Her defasında kayan yıldızla işte bir tane daha diye bağırdım içimden. O gece oracıkta yıldızların altında, denizin tatlı ninnisiyle uyuyabilirdim ama oldukça geç bir saatte artık gitme vaktimin geldiğini düşünerek yavaş yavaş evin yolunu tuttum.

Bu güzel geceyi yaşatan meteor yağmurunun, meteorların dünya atmosferine girdiği zaman uzayda bıraktıkları belirgin ışık izinin havanın yüzeyine sürtüşmesiyle çıkan görüntü olduğunu söylüyor gökbilimciler.

İlgilenenlere duyurulur. Ankara Üniveritesi Rasathanesinin sitesine göre bu yıl içinde iki kez daha meteor yağmuru izleyebileceğiz. İşte tarihleri:

17 Kasım 2011 Lenoid Akanyıldız yağmuru. Saatte 10-15 tane izlenebilecek.

14 Aralık 2011 Geminid  Akanyıldız yağmuru.

O tarihlerde havanın açık olması dileği ile iyi izlemeler:)